Ludzie, środowisko i demokracja ważniejsi niż zyski i prawa korporacji
All the versions of this article: [Deutsch] [English] [français] [polski] [Português]
Ludzie, środowisko i demokracja ważniejsi niż zyski i prawa korporacji
Wspólne stanowisko europejskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego ostrzegające przed traktatem o wolnym handlu TTIP
1. Kim jesteśmy?
Jesteśmy szeroką koalicją organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które podzielają głębokie zaniepokojenie różnymi zagrożeniami wywoływanymi przez Transatlantyckie Porozumienie Handlowo-Inwestycyjne - TTIP (znane także jako Transatlantyckie Porozumienie o Strefie Wolnego Handlu - TAFTA). Reprezentujemy szerokie spektrum interesów publicznych, w tym dotyczących ochrony środowiska, polityki zdrowotnej, rolnictwa, przestrzegania praw obywatelskich i konsumenckich, ochrony standardów żywnościowych i produkcji rolnej, troski o dobro zwierząt, przestrzegania warunków pracy, praw społecznych i pracowniczych, praw imigrantów, bezrobotnych, spraw kobiet i młodzieży, polityki rozwojowej w krajach Południa, dostępu do informacji publicznej i praw cyfrowych, polityki dotyczącej podstawowych sektorów publicznych, w tym edukacji, integralności systemu finansowego i innych dziedzin.
Zdecydowaliśmy się przeciwstawiać przyjętemu sposobowi negocjowania TTIP po to by doprowadzić do transparentnej i demokratycznej debaty publicznej. Wszystkie zawierane traktaty powinny służyć dobru publicznemu i naszej wspólnej przyszłości.
2. Czym jest TTIP?
TTIP jest daleko idącym porozumieniem negocjowanym obecnie między Komisją Europejską (w imieniu państw członkowskich UE) a rządem USA. Chodzi w nim nie tyle o handel, gdyż obecnie cła w wymianie między UE a USA są niskie, ale bardziej o regulacje, standardy, uprawnienia przedsiębiorstw i gwarancje inwestycyjne.
Deklarowanym celem TIIP jest zachęcenie do inwestycji bezpośrednich i eliminowanie zbędnych biurokratycznych przeszkód w dostępie do rynków z korzyścią dla przedsiębiorstw po obydwu stronach Atlantyku.
Jednakże informacje zawarte w stanowiskach kół przemysłowych i gospodarczych wskazują, że za tą retoryką kryje się dążenie do deregulacji, wzmocnienia gwarancji inwestycyjnych i monopoli opartych na tzw. prawach własności intelektualnej, a więc niewątpliwy wyścig do dna. Zapowiadane (ale bardzo wątpliwe) korzyści gospodarcze nie będą odczuwalne dla społeczeństwa jako całości - nawet w przypadku realizacji najbardziej optymistycznych scenariuszy. Wszystko dowodzi, że osiągnięcie celów TTIP zagraża wywalczonym na przestrzeni wieków kluczowym prawom demokratycznym a także społecznym interesom mieszkanek i mieszkańców UE, USA i reszty świata.
Negocjacje odbywają się zamkniętymi drzwiami, nie towarzyszą im wszechstronne i wyczerpujące konsultacje publiczne. Parlamenty narodowe nie są nawet informowane o stanowisku jakie zajmuje w nich Komisja. Te strzępy informacji o nim, które zostały ujawnione – lub stały się przedmiotem przecieków – budzą uzasadniony niepokój.
3. Co nas niepokoi?
– brak przejrzystości i demokratycznych procedur. Czyni to niemożliwym dla obywatelek i obywateli oraz organizacji społecznych monitorowanie negocjacji w celu uwzględniania w traktacie interesu publicznego. Obecnie układ jest wyjątkowo tendencyjny, ponieważ tylko lobbyści kół biznesowych mają uprzywilejowany dostęp do informacji i możliwość wpływu na przebieg negocjacji.
– proponowany rozdział o ochronie inwestycji, zawiera przepisy o mechanizmach rozstrzygania sporów między inwestorem i państwem (ISDS), który ma dawać zagranicznym inwestorom prawo do skarżenia państwa, gdyby uznali, że demokratyczne decyzje – podjęte przez instytucje publiczne w interesie publicznym – mogą mieć negatywny wpływ na ich spodziewane zyski. Te mechanizmy opierałyby się na rozstrzygnięciach trybunałów funkcjonujących poza publicznymi systemami sądowniczymi, co podważałoby nasze narodowe i unijne systemy prawne, nasze demokratyczne struktury tworzenia prawa i polityki w interesie publicznym.
– tworzenie nowych anty-demokratycznych struktur zarządzania i procedur mających na celu „zharmonizowanie regulacji”, takich jak Rada Współpracy Regulacyjnej. Te struktury zmieniłyby TTIP w ruchomy cel, „żywe porozumienie”, w dalszym ciągu w ukryciu rozwijane przez urzędników nie posiadających legitymacji płynącej z demokratycznych wyborów oraz przez przedstawicieli wielkiego kapitału. Te niedemokratyczne struktury grozą obniżeniem znaczących norm i zasad, które zostały stworzone dla ochrony interesu publicznego. Mogą też uniemożliwić poprawę tych norm i zasad w przeszłości, niezależenie od tego czy pojawi się taka potrzeba i wola. Jesteśmy również zaniepokojeni zamiarami umocnienia ochrony i egzekwowania „własności intelektualnej”, co może osłabić nasze prawa do zdrowia, kultury, edukacji i wolności wypowiedzi.
4. Nasze postulaty:
Opierając się na zasadach solidarności międzynarodowej, sprawiedliwości społecznej i zrównoważonego rozwoju oraz poszanowania prawa człowieka, we współpracy z naszymi sojusznikami w USA i innych częściach świata domagamy się:
a) przejrzystości negocjacji: to co proponuje Komisja Europejska, jak i inne dokumenty negocjacyjne, powinny być publicznie dostępne, gdyż tylko to pozwali na otwartą i krytyczną debatę na temat TTIP.
b) demokratycznych standardów w pracy nad porozumieniem, w tym publicznej kontroli i oceny wynegocjowanych tekstów, co zapewniłoby, że będzie realizowany interes publiczny, wymaga to włączenia w te prace Parlamentu Europejskiego, debaty w parlamentach narodowych, udziału organizacji społeczeństwa obywatelskiego, związków zawodowych i innych zainteresowanych grupy.
c) zrezygnowania z ISDS: wszystkie przepisy odwołujące się do mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem powinny zostać usunięte z negocjacji, na ich miejsce nie mogą być wprowadzone podobne mechanizmy (także poprzez odwołanie się do innych wcześniejszych bądź kolejnych porozumień handlowych) gwarantujące specjalne uprawnienia inwestorom.
d) zrezygnowania z rady współpracy regulacyjnej: wszystkie regulacje funkcjonowania gospodarki, warunki handlu, normy dotyczące wyrobów i produkcji muszą pozostać w rękach demokratycznie kontrolowanych i instytucji i procesów.
e) zrezygnowania z deregulacji standardów zabezpieczających i służących interesom publicznym: poziom standardów pracy i polityki społecznej, ochrony praw konsumenckich i polityki zdrowotnej, ochrony środowiska, w tym jego rewitalizacji, dobrostan zwierząt, zdrowa żywność i ekologicznie zrównoważone praktyki rolnicze, przepisy o informowaniu i oznaczaniu produktów, regulacje dotyczące, kultury, zdrowia, rynków finansowych i danych osobowych oraz innych praw cyfrowych nie mogą być „harmonizowane” przez przyjmowanie ich najniższego wspólnego poziomu. Wzajemne uznawanie standardów jest nieakceptowalne, jeśli podważa demokratycznie przyjęte normy i zabezpieczenia. Układy handlowe nie mogą wkraczać w uprawnienia państw do szerokiego stosowania zasad ostrożnościowych w trakcie tworzenia prawa.
f) żaden traktat handlowy nie powinien prowadzić do dalszej prywatyzacji i deregulacji usług publicznych. Wybieralne władze muszą mieć swobodę w decydowaniu o dostępności wysokiej jakości edukacji, opieki zdrowotnej i innych usług publicznych. Powinny mieć prawo decydowania o zasadach zamówień publicznych, także takich które promować będą lokalny rynek pracy i lokalną gospodarkę, a także korzystać z lokalnych zasobów, pozytywnej dyskryminacji, społecznej przedsiębiorczości, zasad zrównoważonego rozwoju i służyć interesowi publicznemu.
g) żaden traktat handlowy nie powinien uniemożliwiać państwom promowanie zrównoważonego ekologicznie rolnictwa oraz ochrony tradycyjnego rolnictwa rodzinnego.
h) władze publiczne muszą utrzymać realną władzę i struktury konieczne do ochrony wrażliwych sektorów i zabezpieczenia standardów jakości naszego życia. Żaden traktat handlowy nie powinien stanowić przeszkody dla przestrzegania i egzekwowania przez państwa międzynarodowych standardów pracy, standardów ekologicznych oraz praw człowieka. Natomiast każdy traktat handlowy powinien zawierać wiążący strony rozdział dotyczący zrównoważonego rozwoju tak aby traktat zachęcał do stosowania tych ważnych norm i standardów oraz pozwalał na stosowanie sankcji za ich naruszanie gdy wyczerpana zostanie możliwość dialogu i mediacji.
Każdy traktat handlowy UE-USA, obecnie i w przyszłości, powinien sprostać powyższym wymaganiom, być zgodnym z powyższymi zasadami oraz promować współpracę, sprawiedliwość społeczną i równowagę ekologiczną.
Signed:
11.11.11, Belgium
Action For Breast Cancer Foundation, Malta
Africa Contact, Denmark
Africa Europe Faith and Justice Network (AEFJN)
Aitec-IPAM, France
aktion ./. arbeitsunrecht, Germany
Aktion Selbstbesteuerung e.V., Germany
APRODEV - Association of World Council of Churches related Development Organisations in Europe
aquattac, Europe-wide
Arbeitsgemeinschaft bäuerliche Landwirtschaft - AbL, Germany
ARC 2020 (Convention agricole et rurale 2020), Belgium
ÄrztInnen für eine gesunde Umwelt (AeGU, ISDE), Austria
ASEED Europe, Netherlands
Association d’Amitié Franco Vietnamienne, Comité de Choisy le Roi - Val de Marne, France
Attac Austria
ATTAC-Denmark
Attac Finland
Attac France
Attac Germany
Attac Iceland
Attac Ireland
Attac Norway
Attac Polska, Poland
ATTAC SPAIN
Attac Sweden
ATTAC VLAANDEREN, Netherlands
ATTAC Wallonie-Bruxelles, Belgium
Austrian Federal Chamber of Labour
Austrian Trade Union Federation
Beskidzkie Stowarzyszenie Produkcji Ekologicznej i Turystyki
BI Fracking freies Hessen, Germany
BI lebenswertes Korbach e.V., Germany
Both ENDS, the Netherlands
CADTM Europe
Campact e.V., Germany
Campaña "No al Tratado Transatlántico de Comercio e Inversiones", Spain
CEE Bankwatch Network
Center for Encounter and Active Non-Violence, Austria
Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Poland
La CGT, France
Colibri, Germany
Collectif citoyen les Engraineurs, France
Collectif contre le grand marché transatlantique - Stop TAFTA, France
Collectif des Associations Citoyennes, France
Collectif Roosevelt, France
Compassion in World Farming, Europe-wide
Corporate Europe Observatory (CEO), Belgium
Dachverband Entwicklungspolitik Baden-Württemberg (DEAB), Germany
Eco Ruralis, Romania
Ecologistas en Acción, Spain
Educación para la Acción Crítica-EdPAC. Spain
Ein Welt Forum Freiburg, Germany
European Attac Network (EAN)
European Coordination Via Campesina (ECVC)
European Environmental Bureau
European Federation of Journalists
The European Public Health Alliance, Europe-wide
European Water Movement
Farms not Factories, UK
Fairwatch, Italy
Fondation Sciences Citoyennes, France
Food & Water Europe
Fracking Free Ireland
Freedom Fight Info, Serbia
Friends of the Earth Europe
Friends of the Earth Spain
Fundacja CentrumCSR.PL, Poland
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie, Poland
Fundacja Nowoczesna Polska, Poland
Fundacja Otwarty Plan, Poland
Fundacja Panoptykon, Poland
Fundacja Piękny Dom, Poland
Fundacja Rolniczej Różnorodności Biologicznej AgriNatura, Poland
Fundacja Strefa Zieleni, Poland
Fundacja Wolnego i Otwartego Oprogramowania, Poland
GAIA - Grupo de Acção e Intervenção Ambiental, Portugal
Générations Futures, France
German League for Nature and Environment (Deutscher Naturschutzring - DNR)
German NGO Forum on Environment and Development, Germany
GLOBAL 2000 - Friends of the Earth Austria
Global Marshall Plan Initiative, Europe-wide
GMO Information Center ("InfOMG"), Romania
Golias Hebdo et Golias Magazine, France
Grain, International
Greenpeace
The Health and Environment Alliance (HEAL), Belgium
Heaven or sHell, Sweden
IBFAN Europe
IBFAN Georgian Group
Ibfan Italia
Initiativ Liewensufank, Luxembourg
INKOTA-netzwerk, Germany
Institute for sustainable development, Slovenia
Institute of Global Responsibility (IGO), Poland
Instytut Spraw Obywatelskich, Poland
Irish Doctors Environmental Association, Ireland
ISOC Polska, Poland
Keep Ireland Fracking Free, Ireland
Kein Patent auf Leben! ("No Patents on Life!"), Germany
Koalicja KARAT, Poland
Koalicja Klimatyczna, Poland
Koalicja POLSKA WOLNA OD GMO, Poland
Koalicja Sprawiedliwego Handlu, Poland
Kooperatywa Spożywcza „Dobrze”, Poland
Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Producentów Ekologicznych EKOŁAN, Poland
LEF - FGE, Belgium
Limerick Earth Day Network, Ireland
Local Urban Development European Network (LUDEN), Belgium
Medici per l’Ambiente - ISDE Italy
Mehr Demokratie, Germany
MENSCHENRECHTE 3000 e.V. (Human Rights 3000), Germany
Międzynarodowa Koalicja dla Ochrony Polskiej Wsi - ICPPC, Poland
MIM Moral in Motion, the Netherlands
Mouvement politique des objecteurs de croissance, Belgium
Nature and Biodiversity Conservation Union (NABU), Germany
Naturefriends International
NaturFreunde Deutschlands, Germany
New Left Perspectives, Bulgaria
Nicos Poulantzas Institute, Greece
NOAH - Friends of the Earth Denmark
ÖBV-Via Campesina Austria
Organization for Workers’ Initiative and Democratization (OWID/BRID), Croatia
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła”, Poland
Panoptykon Foundation, Poland
Platform aarde Boer consument, The Netherlands
Plataforma Rural, Spain
Pokret za slobodu, Serbia
Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Poland
Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu, Poland
Portmarnock Community Association, Beach committee, Ireland
PowerShift, Germany
PROVIEH - Verein gegen tierquälerische Massentierhaltung e.V., Germany
Quercus – National Association for Nature Conservation, Portugal
La Quadrature du Net, France
Romania Fara Ei, Romania
Schaliegasvrij Nederland, The Netherlands
Seattle to Brussels Network
Service Civil International
Slow Food Germany
Slow Food International
Social center Haspel, Bulgaria
SOLIDARITÉ, France
Solidary Bulgaria
SOMO, the Netherlands
Społeczny Instytut Ekologiczny, Poland
StopTTIP UK
Stowarzyszenie Dla Dawnych Odmian i Ras, Poland
Stowarzyszenie "Eko-Inicjatywa", Poland
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Poland
Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne "Wspólna Ziemia", Poland
Stowarzyszenie Ekologiczny Ursynów, Poland
Stowarzyszenie „Jeden Świat”, Poland
Stowarzyszenie Kultura i Demokracja CIVIS, Poland
Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Społecznego - "Społeczeństwo FAIR", Poland
Stowarzyszenie „Obywatele Obywatelom” i kwartalnik „Nowy Obywatel”, Poland
Stowarzyszenie Polska Wolna od GMO, Poland
Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Poland
Stowarzyszenie Sieć Obywatelska - Watchdog Polska, Poland
Stowarzyszenie Zielony Żurawlów, Poland
SÜDWIND, Austria
Think Tank Feministyczny, Poland
Transnational Institute
Transport & Environment, Belgium
Umanotera, Slovenia
Umweltinstitut München e.V., Germany
Unión Sindical Obrera (USO), Spain
UNISON, UK
Védegylet Egyesület, Hungary
War on Want, UK
WEED – World Economy, Ecology & Development, Germany
Wemos, the Netherlands
Women in Europe for a Common Future, France, Germany, The Netherlands
Women’s International League for Peace and Freedom Holland
World Development Movement, UK
Workinggroup Food Justice, The Netherlands
X minus Y Solidarity Fund, The Netherlands
Zachodniopomorski Oddział Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND, Poland
